Tunç Müstecaplıoğlu
  • ANA SAYFA
  • TUNÇ M.
  • YAZILARI
  • KİTAPLARI
  • FOTOĞRAF ALBÜMÜ
  • VİDEOLAR
  • İLETİŞİM
  • ANA SAYFA
  • TUNÇ M.
  • YAZILARI
    • Söyleşi & İmza Gününden...
    • Bana Otelini Göster Sana Kim Olduğunu Söyleyeyim
    • BİR KİTAP DAHA YUMURTLADIM…
    • BİZ SANA DOYAMADIK BE DÜNYA…
    • FİLLER DİYARI BOTSVANA
    • Güneşime gölge etme...
    • Mısır'ı nasıl da özlemişim
    • PİLAV ÜSTÜ TURİZM GÜNDEMİ
    • SİZE BİRAZ RUANDA’YI ANLATAYIM MI?
    • Söyleşi & İmza Günü
    • TÜRKİYE’DEKİ DENEYİMİNİ YURTDIŞINA TAŞIDI
    • DEVELERİ BİR EVCİL HAYVAN GİBİ SEVECEĞİM HİÇ AKLIMA GELMEZDİ
    • HASTANE Mİ İŞLETİYORUZ YOKSA BİR OTEL Mİ?
    • AMERİKA'YI NASIL BİLİRSİNİZ?
    • MASKELİ BALO
    • BANA SADRAZAMINI SÖYLE..
    • OSMANLININ KARANLIK YÜZÜ
    • DUBAİ DUBAİ DİYORLAR DA..
    • JOSEF FRITZL'I TANIR MISINIZ?
    • NASIL ÖLMEK İSTERDİNİZ
    • UMMAN DA CORONA'DAN ETKİLENDİ
    • ORASCOM HOTELS-UMMAN, LİBERTY HOTELS LYKİA EL ELE
    • NEPAL, NE DE GÖRKEMLİ BİR ÜLKEYMİŞSİN SEN BÖYLE..
    • AUSCHWİTZ-BİRKENAU TOPLAMA KAMPLARI
    • BOĞAZDA YÜZMEK
    • GM RÖPORTAJ 07.2019
    • BANA EĞLENCE PROGRAMINI SÖYLE SANA..
    • TÜRKİYE NASIL DAHA İYİ TANITILIR
    • BİR KASIRGA GEÇTİ ÜSTÜMÜZDEN
    • DAHA NELER GELECEK BAŞIMIZA BAKALIM
    • MADAGASKAR'I TANIR MISINIZ?
    • KİBAR İNSANLAR DİYARI JAPONYA
    • OKTOBERFEST KADAR PAMUK DÜSSÜN KAFANIZA
    • BU DETOKS DA NE YA?
    • BİR MODALI ÖLDÜ DİYELER
    • ÜSTÜME GELMEYİN DİYETTEYİM..
    • TURİZM YAŞAMIN TA KENDİSİDİR
    • TENİS ANA KARNINDA ÖĞRENİLEBİLİR Mİ?
    • ANTALYA'DA TURİZMİN VE ÇELEBİ'NİN GELİŞİMİ
    • TENİS ÜZERİNE AFORİZMALAR
    • BİR ACAYİP BAYRAM BU BAYRAM
    • MODA YOLUNDA
    • BEN NE Mİ ANLADIM ŞİMDİ ŞU NEWYORK’TAN
    • PLAJDA TENİS Mİ?
    • İSTANBUL’DA TENİS OYNAMAK MI DEDİNİZ
    • YIKIN HEYKELLERİMİ..
    • BABAMDAN NELER ÖĞRENDİM..
    • SPOR SALONUNA GİDER MİSİNİZ
    • INCREDIBLE INDIA
    • NEE KAMBOÇYA’DA MISIN, ORASI DA NEREDEYDİ?
    • OLSAK OLSAK DA, NASIL BİR TAKIM OLSAK..
    • BEN NELERE GÜLERİM BİLİYOR MUSUNUZ?
    • GÖZYAŞLARI VE YAĞMUR..
    • SEVGİLİ K. ATATÜRK
    • VEDA MI DEDİNİZ?
    • SAVAŞ MANÇO İLE ÜÇ GÜN
    • VOLEYBOLDA BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?
    • TENİSÇİNİN TENİSÇİDEN BAŞKA DOSTU YOKTUR...
    • DON JUAN MISINIZ YOKSA KAZANOVA MI?
    • NASIL BİR DUYGUDUR BABA OLMAK ?
    • TENİSTE BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ ?
    • UFUK PARLAKDAĞ DA GÖZALTINA ALINDI..
    • BURSA SADECE ULUDAĞ DEMEK DEĞİLDİR..
    • PHOENIX ARTIK HAVALANMAYA HAZIR..
    • ANTALYA’DA TENİS VE ATİK..
    • SEN ADAM OLMAZSIN BE ULUDAĞ..
    • DOKTOR DOKTOR BAKSANA..
    • AZİZİM VALENTİN’İM..
    • NASIL DİNLENİR ŞU KLASİK MÜZİK..
    • BİTTİN SEN ARTIK CAN DÜNDAR..
    • PORTAKALI SOYDUM PİYANOMA KOYDUM..
    • ÇARŞAMBAYI PAZAR ALDI..
    • BODRUM BODRUM..
    • ANNE, BU ZIPLAYAN SARI ŞEY DE NE?
    • DANS EDER MİSİNİZ ?
    • ŞU SOKAKLARI BİKİNİLİ KIZLARLA DONATMALI MI DONATMAMALI MI..
    • ANTALYA’NIN DA BİR HYDE PARK’I VAR..
    • NURTOPU GİBİ BİR ASPENDOS’UMUZ DAHA OLDU..
    • GÜLÜMSER MİSİNİZ ?..
    • YAR BİZE DE BİR OLİMPİYAT..
    • PEHLİVAN PEHLİVAN..
    • BÜTÜN KONSERLERİNİ GEZDİM ANTALYA’NIN
    • KÖPÜK PARTİSİ'NDE İNSAN DA MI ÖLÜRMÜŞ..
    • MAMMA MIA GELDİ HOŞGELDİ..
    • AURA’YA GÜLŞEN GELDİ DEDİLER..
    • TARLADA SU KAYAĞI OLUR MU ?
    • HAYDİ BİRAZ DAHA FUTBOL..
    • CAN DÜNDAR MİLLİ TAKIM TEKNİK DİREKTÖRÜ OLSUN..
    • SİGARA İÇMEK YA DA İÇMEMEK..
    • ELİSABETH HURLEY'İ NEDEN REDDETTİM..
    • SEN NEYMİŞSİN BE KUDÜS...
    • SİZE İLHAN ABİ DİYEBİLİR MİYİM?
    • AYSEL GÜREL
    • NEREDEN NEREYE..
    • NEREYE GİTTİN BE KEMAL..
    • KONSTANTİNİYYE’DE MAHKEMEYE ÇIKTIM..
    • MAHMUTLARI GÖRMEDEN ÖLMEMELİ
    • KESTANEYİ ÇİZDİRMEYE AZ KALDI..
    • SANTİAGO-DİNK
    • BEYOĞLU’NDA GEZERİM ÇEVREMİ DE SÜZERİM..
    • SADDAM'IN İDAMININ HATIRLATTIKLARI..
    • MAGANDAM MISIN BENİM ?
    • TURİZMCİ SANATTAN NE KADAR ANLAR ?
    • TAYLAND’I GÖRMEK LAZIMMIŞ..
    • BİZ RUSLARI NİYE SEVDİK
    • BÖYLE BİR COĞRAFYADA UZUN VADELİ TURİZM OLUR MU ?
    • ENİŞTEM BENİ NİYE ÖPTÜ ?
    • NERDESİN IRIS ?
    • ANTALYA’YA CEYLAN İNDİ..
    • MAGRİPLİ ASLINDA FASLI DEMEKTİR..
    • AVUSTURYA SİHİR VE FLÜT DEMEKTİR..
    • GEEEL, TAZE TATİL BİLGİLERİ BUNLAR..
    • DÜŞTÜK YOLLARA MEMLEKETİ TANITIYORUZ..
    • MERHABA ARIKAN BEY..
    • VAY BE 15 YIL MI GEÇMİŞ ?
    • AVRASYA AVRASYA BİZİ ŞAŞIRTMA..
    • LA SUISSE 12 POINTS..
    • TURİZM ZİRVE YAPTI..
    • DIŞIMIZDAKİ İRLANDALILAR..
    • SİZE BİRAZ NORVEÇ’İ ANLATAYIM MI ?
    • SİZCE ALANYA MI ŞANSSIZ, YOKSA YÖNETİCİLERİ Mİ BECERİKSİZ ?..
    • KAN VE TURİZM..
    • TENİS'İN MEKKE'Sİ WIMBLEDON..
    • HAYDİ ARTIK SAHNEYE..
    • KUDÜS YOLCULARIYLA BİR KAÇ GÜN..
    • RUS GELİNCE AŞKA, RUSUN AŞKI BAŞKA..
    • HİSSELİ TURİZM KUMPANYASI..
    • VENİ VİDİ DOLOMİTİ..
    • BİZİ NİYE İSTEMİYON EVROPA ?
    • ANTALYA’DA KIŞ NASIL GEÇER ?..
    • ORDAN TURİST GÖNDER, KALİTELİSİNDEN OLSUN..
    • VAR MI OTELİNİZİN BİR TEMASI ?
    • HAYDİ MAYORKA’YA BİR-İKİ, KALKIYOOR..
    • PATRONLARI KİM EĞİTECEK?
    • BELEK’DE TURİZM DAHA MI İYİ YAPILIYOR ?
    • TANITIM SAVAŞLARI
    • YATSI EZANI ÜSTÜ VİYOLONSEL
    • İSTANBUL WONDERFUL...
    • HOROZUN KAÇTI TUNÇ...
    • TUİ NİYE ANTALYA'YA ÇIKARMA YAPTI ?
    • SİZ HİÇ KİRİL ALFABESİ GÖRDÜNÜZMÜ?
    • BERLİN HALA TURİZMİN BORSASI MI?
    • SHARM EL SHEIKH’İ BİR DE DALAMAYANDAN DİNLER MİSİNİZ ?
    • MISIR’I NASIL BİLİRSİNİZ ?
    • HER ŞEY YİNE GÜZEL OLACAK...
    • NERDEN BAŞLASAM...
    • BANA BİR MASAL ANLATSANA..
    • GİRİT’E HOŞGELDİNİZ
    • BİZ ASLINDA KİMLERDENİZ ?
    • SİZCE ALANYA İYİ TANITILIYOR MU?
    • YABANINDAN DOMUZ SAR USTA...!
    • MEMLEKETTEN İNSAN DİYALOGLARI
    • SAYMADIM KAÇ BAKAN OLDU
    • ORDU LİGHT
    • ALACAKARANLIK KUŞAĞI
    • ALANYA NASIL KURTULUR
    • FUARA KİM, NİYE GİDER?
    • FUARINIZI NASIL ALIRDINIZ ?
    • FLYING DUTCHMAN YİNE GELİYOR
    • EY TELEVİZYON!... ARTIK SANA TESLİMİZ
    • ENDÜLÜS’DE RAKS
    • TURİZMDE ŞİMDİLİK HERŞEY YOLUNDA!..
    • RUSLAR HARİKALAR DİYARINDA..
    • ALAİYE’Yİ DAĞ BİSİKLETLERİ FETHETTİ...
    • BENİ DE TÜRK DOKTORLARINA EMANET EDİN...
    • TO WILLIAM OR NOT TO SHAKESPEARE
    • PAZAR SABAHLARI NASIL UYANMAK İSTERSİNİZ ?
    • ŞU GEMİDE AH BEN DE OLSAYDIM..
    • BEN HALA KORKUYORUM
    • ÇİN’DEN BİLE TURİST GETİRİRİZ EVELALLAH!..
    • DOBRA PAJALOVAT...
    • NE MUTLU TURİSTİM VAR DİYENE..
    • UYANIN VE KENDİNİZE GELİN!..
    • GÜLE GÜLE BARIŞ MANÇO...
    • İSVEÇ’TE BİR KÜRT’LE TANIŞTIM..
    • SAYIN ŞANSAL BÜYÜKA..
    • KASTÜŞKA HASTANESİ
    • N’OLACAK ŞİMDİ BU RUSYA’NIN HALİ ?
    • SİDE’Yİ GÖR, ALANYAYI ÖP BAŞINA KOY!..
    • ALANYA 2025
    • ASLINDA HERŞEY YOLUNDA
    • BELKIS HABERLER'İNDE MOZART'IN RUHUNU ŞAD ETTİK...
    • YİNE Mİ PATLATAMAYACAĞIZ ŞU TURİZMİ..
    • İMDAT!.. DAMLATAŞ’TA TİMSAHLAR VAR..
    • İÇİNDEN TRAMVAY GEÇEN İSTANBUL..
    • İSTANBUL'DA ÖLMEK DE ZOR
    • ŞU KAYAK SPORUNU NE YAPSAK DA PATLATSAK..
    • AIDS ALANYA’DA
    • SEN NEYMİŞSİN BE MENDEBUR SİGARA...
    • ALANYA HALA GÜZEL DERSEM, İNANIR MISINIZ?
    • ANDREAS'A ALANYA’DAN MEKTUP VAR
    • FAYTON TEHLİKESİ
    • GELİYOR DÜĞÜN ALAYI, TIKAYIN KULAKLARI..
    • LET’S TALK ABOUT ALANYASPOR
    • BOĞA GÜREŞİ
    • DENİZ BAYRAMI MEĞER NE HOŞMUŞ..
  • KİTAPLARI
  • FOTOĞRAF ALBÜMÜ
  • VİDEOLAR
  • İLETİŞİM

DEVELERİ BİR EVCİL HAYVAN GİBİ SEVECEĞİM HİÇ AKLIMA GELMEZDİ

11.11.2020  — 
 Deve, Umman

5 yıldan bu yana Umman’da yaşayınca, develerle adeta arkadaş gibi olduk. Onların, Umman ve Arap aleminde yaşayan insanlara hissettirdiklerine yakından tanık olduk. 
Bizler için evimizde beslediğimiz kedimiz, köpeğimiz ne anlam ifade ediyorsa, bir Ummanlı için de devesi benzer bir anlam taşıyor.

5 yıldan bu yana Umman’da yaşayınca, develerle adeta arkadaş gibi olduk.

Onların, Umman ve Arap aleminde yaşayan insanlara hissettirdiklerine yakından tanık olduk.

Bizler için evimizde beslediğimiz kedimiz, köpeğimiz ne anlam ifade ediyorsa, bir Ummanlı için de devesi benzer bir anlam taşıyor.

Önceleri daha çok ticari bir amaçla besleniyorlar sanıyordum.
Oysa, kendilerine Çöl Gemisi de denen bu özel hayvanlar, bir çok Ummanlı için bir tür ata yadigarı anlamını taşıyor.
Her yıl aile bütçelerinden yüksek bedeller harcayarak develerini en iyi şekilde yaşatmaya çalışıyorlar.
Erkek develerini satarak bu masrafları bir miktar azaltanları da var, ancak çoğunluk için deve evin ilk göz ağrısı bir evlat düzeyinde.

Şimdi size bazı bilgileri çalakalem yazarak anlatmak isterim..
Türkiye’de 1.500 kadar deve yaşarken, 5 milyon nüfuslu Umman’daki deve sayısı 150 bin kadar.
Türkiye’deki kayıtlı diğer bazı hayvan sayıları da yaklaşık olarak şöyle:
Eşek 180.000, at 135.000, katır 45.000, domuz 3.000.
Ortalama olarak 40-50 yıl yaşıyorlar.
Hamilelik süreleri bir yıl kadar.
Çiftleşme dönemlerinde erkek develer saldırganlaşıp, tükürüp, ısırabiliyorlar.
4-5 yaşına gelene kadar çocuk sayılıyorlar.
1950’lerde Anadolu’da deve nüfusu 110 bin kadardı.
Hatta, Yavuz Sultan Selim 1514’de Mısır’ı fethetmeye giderken 60.000 deve ile gitmişti.
O zamanlar deve aynı zamanda bir nakil aracıydı.
Hantal görünmelerine rağmen çok hızlı hayvanlar.
Yarışan develerin saatteki hızları 65 kilometreye kadar çıkabiliyor.
Dünyanın kısa mesafedeki en hızlı adamı Usain Bolt’un çıkabildiği en yüksek hızın saatte 44 kilometre olduğunu yazarsam bu size daha iyi bir fikir verebilir.
100 kilometrenin üzerindeki dayanıklılık yarışlarında, neredeyse atlarla aynı hızda gidebiliyorlar.
Umman’da sütlerinin satılması genellikle ayıp sayılıyor.
Gerek inek gerekse de deve sütü ihtiyacı olanlara ücretsiz olarak veriliyor.
Ancak satacak birisini bulduğumuzda da, değeri inek sütünün iki katında.
Eti de aynı şekilde değerli.
Her gün aileden birisi onları alıp gün boyu gezdirip otlatıyor.
Sahipleri bir süre uzak bir yere gidip geri döndüğünde, tıpkı köpeklerin sahiplerini karşıladıkları gibi onu öpücüklere boğuyorlar.
200-300 kadar devesi olanlar yetişemedikleri için, onlara yanlarında çalışan Bangladeşli yardımcıları destek oluyor.
Erkekler çok kavgacı oldukları için onların ağıl dışına çıkmaları, dişilerle aynı ağılda yaşamaları yasak.
Sadece erkek yavrular erginleşene kadar bir kaç yıl, anneleriyle birlikte otlamaya dışarıya çıkabiliyor.
Develerin her yerde geçiş üstünlükleri var.
Modern yollar sadece 50 yıldan beri var Umman’da, oysa develer binlerce yıldır bu toprakların gerçek sahipleri.
Hindistan’da yollarda özgürce gezinebilen inekler neyse, Umman’daki develerin ayrıcalıkları da o.
Bir aracın bir deveye çarpıp ölümüne yol açması, çarpanın başına gelebilecek en önemli felaketlerden sayılıyor.
Otoyoldan geçerlerken trafik duruyor ve onların salına salına karşıdan karşıya geçmeleri bekleniyor.
Tüm develer ülkeyi yöneten Sultan’ın himayesi altında sayılıyorlar.
Özel veteriner klinikleri, güvenlik güçleri, federasyonları, son teknolojik bilimsel yöntemlerle desteklenen üretim merkezleri var.

Milattan önce çizilmiş mağara duvar resimlerinde bile develeri, leoparları ve geyikleri görebiliyoruz.
Tüm erişkin develerin, Şehri (Jibbali) dilinde isimleri var.
Miselva (parlak), Lebelka (içine toprak karışmış suyun rengi), Boyah (afacan) gibi anlamları var.
Dağlıların konuştukları dil, Arapça’dan çok farklı ve Umman’ın Güney bölgesinin 60 bin kadar dağlı halkı tarafından konuşuluyor.
Develerin tip ve renklerine göre farklı isimleri de var;
Alrahila: Ağır yük taşıyabilenlerin adı
Alşahla: Kahve renkli olanlara deniyor
Alhajin: Sadece binme amaçlı olarak kullanılanların adı
Alhayran: Yeni doğmuş deve
Alkhalfa: Çok süt veren deve
Alsafra: Açık renk tüyleri olan deve.
Yarışçı develer de yaşlarına ve koşabilecekleri mesafe kategorilerine göre ayrılıyorlar:
Haj: 2 yaşında ve 2 kilometreye kadar koşabiliyor.
Layia: 3 yaş, 3 kilometre
Yada: 4 yaş, 4 kilometre
Tanya: 5 yaş, 5 kilometre
Hoğol: 6 yaş 6 kilometre
Rubia: 7 yaş 7 kilometre
Hoğol Şakisa: 8 yaş 7 kilometre
Fatira: 9-10 yaş 7-10 kilometre.

Biz her gördüğümüz hörgüçlü hayvana deve deyip geçmişiz.
Oysa Umman’da da yaşayan tek hörgüçlü olanlarına Dromedari deniyor.
Çift Hörgüçlü olanlar Orta Asya’da yaşıyor ve onların adına Camel deniyor.
Dişileri 1.90 boya ve 540 kilo ağırlığa kadar ulaşırken, erkekler 2 metre boya 600 kilo ağırlığa kadar gelebiliyorlar.
Develer 50 derece sıcaklıkta 9 gün kadar susuz yaşayabiliyorlar.
Toplam ağırlıklarının %22’sini kaybetmelerine rağmen ölmeden yollarına devam edebiliyorlar.
Biz insanlar ise toplam vücut ağırlığımızın %12’sini kaybedince bu dünyaya veda ediyoruz.
Suyu bulduklarında onları görmeniz lazım.
On dakikada 60 litreyi midelerine indirebiliyorlar.
Toplamda da 100 litreyi içebiliyorlar.
Bilindiğinin aksine mide ve hörgüçlerinde su değil yağ depoluyorlar.
Zor zamanlarında da bu yağı enerjiye çeviriyorlar.
Tüylü kulakları ve burun delikleri onları kum fırtınalarından koruyor, hatta burun delikleri gerektiğinde tamamen kapanabiliyor.
Günde yaklaşık olarak yükle birlikte 32 kilometre yürüyebiliyorlar.
Anadolu’nun ilk otelleri olan kervansarayların aralarındaki mesafeler de, işte develerin bu yürüme mesafeleri hesap edilerek yapılmış.
Nüfusları düzenli olarak Umman hükümeti tarafından takip ediliyor.
Belirli bir rakama ulaşınca devlet tarafından gerçek bedellerinden satın alınarak kesiliyorlar.
Bu işi az miktarda ticaret olarak yapan da var, develerin azami satış bedelleri de şöyle;
Kesim amaçlı olanlar; 4.000 $
Yetiştirme amaçlı: 8.000 $
İyi süt verenler: 50.000 $.
Güzellik yarışmalarına katılma adayları: 180.000 $
Yarışçı develer: 250.000 $.

Deve deyip geçmeyin lütfen.
Bizim için pek bir önemi kalmamış olan bu özel hayvanların Umman’daki değerleri, neredeyse çocukları ile eşdeğer.

Malumatfuruş yazarınızdan bu yazılık da bu kadar..

25.11 2020

  • © 2025 Tunç Müstecaplıoğlu